SARI GELİN
SARI GELİN
Sarı Gelin türküsü Kuzeydoğu Anadolu Erzurum coğrafyasında ortaya çıkmıştır. Türklerin büyük bir kolunu teşkil eden Kıpçakların diğer adı da Kuman'dır. Diğer kavimler Kıpçakları "sarışın" anlamına gelen "Kuman" adıyla veya bu anlama gelen başka kelimelerle anmış ve tanımışlardır. Sarı Gelin eski çağlardan beri Çoruh ırmağı boyunda yaşayan Hıristiyan Kıpçak beyinin kızıdır. Erzurumlu bir delikanlı sarışın Kıpçak beyinin kızına âşık olur ve Erzurumlu delikanlı ile sarışın Kıpçak kızının arasında Erzurum ve yöresinde yaşamaktadır.Türk kültüründen etkilenen Ermeniler arasında birçok şifahî halk edebiyatı ürünümüzün yaşıyor olması Sarı Gelin türküsünün bir Ermeni türküsü olduğu iddiasının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Böyle bir şey yoktur.Zaten Sarı gelin türküsünde Ermenice kelime yoktur.
Sarışın Kıpçak kızına âşık olan delikanlıya ailesi kız ile evlenmesine karşı çıkar. Delikanlı ise kıza deli gibi âşık olur ve aşkını şiirle mırıldanarak söyler. Kız bey kızıdır zaten bey de kızını vermez bu delikanlıya.
Delikanlı sarışın güzel kızı kaçırmağa karar verir ve kaçırır. Kıpçak beyinin adamları iki kaçağın peşine düşer ve uzun bir takipten sonra bulurlar ve oğlanı öldürürler. O günden beri halkımız arasında bu hikâye dilden dile dolaşır. Türküsü söylenir durur.
Erzurum çarşı pazar
Leylim aman aman leylim aman aman Sarı gelin
İçinde bir kız gezer...
Hop ninen ölsün Sarı gelin aman Sarı gelin aman
Sarı gelin aman suna yarim
Elinde divit kalem Leylim aman aman
Leylim aman aman Sarı gelin
Katlime Ferman yazar... Hop ninen ölsün
Sarı gelin aman Sarı gelin aman
Sarı gelin aman suna yarim
Palandöken yüce dağ
Leylim aman aman leylim aman aman Sarı gelin
Altı mor sümbüllü bağ....Hop ninen ölsün
Sarı gelin aman sarı gelin aman Sarı gelin aman suna yarim
Seni vermem yadlara
Leylim aman aman Leylim aman aman Sarı gelin
Nice ki bu canım sağ Hop ninen ölsün
Sarı gelin aman sarı gelin aman
Sarı gelin aman suna yarim
Erzurumda bir kuş var
Leylim aman aman leylim aman aman Sarı gelin
Kanadında gümüş var... Hop nenen ölsün
Sarı gelin aman sarı gelin aman
Sarı gelin aman suna yarim
Yarim gitti gelmedi leylim aman aman
Leylim aman aman sarı gelin
Elbet bunda bir iş var Hop ninen ölsün
Sarı gelin aman sarı gelin aman
Sarı gelin aman suna yarim