Geçtiğimiz yıl 30 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, kademeli bir şekilde çalışma hayatına girmeye başladı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Risk Eğitim Danışmanlık İş Güvenliği Uzmanı Emine Özbaşyürk “30 Aralık 2012 itibariyle 50'den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde uygulanmaya başlanan yasa, 30 Haziran 2013 itibariyle tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinin tamamında, gelecek yıl da az tehlikeli işyerleriyle kamu işyerlerinde uygulanmaya başlayacaktı.
'Başlayacaktı' diyoruz zira şu an TBMM'de bulunan torba kanun kapsamında İSG Yasası'nın bazı hükümleri için erteleme sözkonusudur. dedi
Kuaför, kasap, çiftçiye erteleme
Özbaştürk “Tasarıya göre bu ay sonu İSG kapsamına giren tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde uygulama 01 Ocak 2014'te başlayacak. Yani kuaför, kasap, çiftçi, marangoz gibi tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri bir yıl daha iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırmayacak. Örneğin yanında iki işçi çalıştıran marangoz Ahmet Usta 30 Haziran itibariyle bir iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimiyle anlaşma yapmak zorundaydı. Ertelemeyle Ahmet Usta 6 ay daha muaf olacak.
Öte yandan az tehlikeli sınıftaki işyerleri ile kamu işyerlerinde İSG personeli çalıştırma şartı 30 Haziran 2014'te başlıyordu. Erteme sonucu bu işyerleri için uygulama 30 Haziran 2016'da başlamış olacak. Örneğin konfeksiyon satış mağazası işleten Mehmet Bey, gelecek yıl İSG personeli çalıştırmak zorundayken, erteleme gerçekleşirse 30 Haziran 2016'ya kadar bu yükümlülükten kurtulmuş olacak.
Risk değerlendirmesinde erteleme yok
Diğer taraftan İSG Yasası'nın öngördüğü risk değerlendirmesinde, acil durum ve yangın planları ile çalışanların eğitimi konusunda herhangi bir erteleme söz konusu değil. 30 Aralık 2012 itibariyle az tehlikeli, tehlikeli veya çok tehlikeli bütün işyerlerinde (kamu kurumları dahil) bu işlemlerin yapılması gerekiyor. Yapılmayan her ay için yaklaşık 7000 lira idari para cezası ödenecek.
NE CEZASI?
İşçi çalıştıran tüm işyerlerinin, geçtiğimiz Ocak ayında “risk değerlendirmesi” yaptırmaları gerekiyordu.
Bilmeyenler için açıklayalım; “risk değerlendirmesi” ile ilgili yükümlülük, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren getirildi. Risk değerlendirmesinin nasıl yapılacağı ise 29 Aralık 2012 Tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle açıklandı.
Risk değerlendirmesi yaptırmayan işyerlerine (apartmanlar dahil) “Ocak ayı için 3.234 lira” ceza kesilecek. Bu ceza “Şubat ayı için 4.851 lira” olarak uygulanacak.
Mart ayına geldik, apartmanların ve işçi çalıştıran işyerlerinin yüzde 99’u “risk değerlendirmesi” yaptırmadıkları için 8.085’er lira ceza ödeyecekler.
Dokuzuncu aya girdiğimiz halde, birçok apartman yöneticisi ve işyeri sahibinin “risk değerlendirmesi” olayından haberi bile yok!
CEZA DEVAM EDİYOR
Mart ayında da risk değerlendirmesi yaptırmayanlar için “ceza taksimetresi” çalışacak ve 4.851 lire daha ceza uygulanacak.
Başka bir anlatımla, Mart ayı bitene kadar risk değerlendirmesi yaptırmayanlara, 4.851 lira ceza daha ceza uygulanacak ve ceza tutarı 12.936 liraya ulaşacak.
İzleyen aylarda da yaptırmayanlar için “ceza taksimetresi” her ay için 4.851 lira olarak çalışacak ve Eylül ayı bitene kadar yaptırmayanların ödeyeceği toplam ceza tutarı 42.042 lira olacak. Ceza tutarı 2013 sonunda 56.595 liraya ulaşacak.
Görüldüğü gibi olay ciddi..
100 liralık aidat artışını ödemede zorlanan bazı apartman sakinlerinin, gelen cezanın ev sahiplerine bölüştürülmesi sonucu ortaya çıkacak, kişi başına 1-2 bin lira cezayı ödemeleri zor olacak.
Kaldı ki bu ceza da “risk değerlendirmesi” yaptırılmadığı sürece yukarıdan aşağı yuvarlanan “kartopu yumağı” gibi büyüyecek.
BERBER, BAKKALA VE TAMİRCİYE CEZA
Yazımızı okuyan küçük esnaf ve sanatkâr veya serbest meslek erbabından bazıları:
“Bizim etimiz ne budumuz ne? Küçücük bir işyerimiz var. İşyerimizin nasıl bir riski olacak ki?” diye düşünmesinler.
Risk değerlendirmesi konusu; çırak çalıştıran berberi, bakkalı, çiçekçiyi ve tamirciyi de kapsıyor.
İşin ilginç yönü, bir çırak veya bir işçi çalıştırana da bin işçi çalıştırana da risk değerlendirmesi yaptırmadıkları takdirde “aynı ceza” uygulanıyor.
CEZAYI KİM KESECEK?
Risk değerlendirmesi yaptırmayan apartmanlara ve işverenlere, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğü ceza uygulayacak.
Ceza, iş müfettişlerince veya yetkilendirilen kişilerce yapılacak durum tespitlerine göre kesilecek.
İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu’na Uymayanlara Uygulanacak İdari Para Cezaları
*50 ve üzerinde çalışanı bulunan iş yerlerinde iş güvenliği uzmanı/işyeri hekimi çalıştırılmayan her ay için yasanın 4’üncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene 5.390 TL,
* 10′uncu maddesinin birinci fıkrasına göre Risk değerlendirmesi yapılmaması yaptırılmaması 3.234 TL
*Aykırılığın devamı halinde her ay 4.851 TL
*Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol,ölçüm inceleme ve araştırmaları yapmayanlara 1.617 TL,
*iş kazalarını ve meslek hastalıklarını 3 işgünü içinde SGK’ya bildirmeyenlere 2.156 TL,
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar için sağlık raporu almayan işverenlere her çalışan için 1.087 TL
Çalışanlara eğitim verme yükümlülüğüne uymayanlara ise her çalışan için 1.087 TL idari para cezası uygulanacak.
YORUMLAR