Bu hafta , hasta ve danışanlarımın merak ettiklerinden, bana olan sorularından ve kafa karışıklıklarından yola çıkarak aşılar konusuna değinmek istedim. ‘’Eaaci’’ bilgi platformundan alıntılarla oluşturduğum yazımı ilgiyle okumanızı temenni ediyorum.
Geçmişte bir çok çocuk ve yetişkin, bilinmeyen sebeplerle kaybedildi.
İnsanlar, nedenini anlayamadıkları için doğaüstü şeyleri ve kötü kaderi suçladılar.
Sonunda ,bilimin gelişmesiyle gerçek sebepler açığa çıktı ve bu ölümlerin birçoğunun mikroplara bağlı enfeksiyon hastaliklarindan olduğu anlaşildi.
Varliklarindan bile haberdar olmadiğimiz onca zaman boyunca, gözle görülmeyen bu ufacik yaratiklar çok sayıda insanı kolayca hasta edip öldürdü veya sakat bıraktı.
Fakat, yıllar boyu süren araştırmalar sonucu, kendimizi aşılar sayesinde koruyabileceğimiz keşfedildi. Peki bu aşılar nasıl işe yarıyor ?
*aşılar,bağışıklık sistemimize zararlı mikropları tanımamızı sağlayarak, onlara karşı korunmayı öğrenmemizin en önemli aracısıdır.
**aşılar, bağışıklık sistemimiz tarafından mikropların tanınmasını sağlar ancak hastalığa sebep olmazlar.
***aşılar üretilirken içine eklenen adjuvan adı verilen yardımcı maddeler, aşının bozulmadan saklanması, vücut tarafından doğru tanınması ve aşının etkisini kaybetmemesini sağlarlar.
****böylece vücudumuza aşı yoluyla verilen zararsızlaştırılmış mikroplar, bağışıklık hücrelerimiz tarafından karşılanır ve vücudumuz hemen saldırıya geçer.
***savaş başladığında ,bazı bağışıklık hücreleri doğrudan mikropları öldürüken, diğerleri de ne tür bir mikropla mücadele edildiği hakkında bilgi toplayarak diğer hücrelere haber gönderir.
**bağışıklık hücrelerimizden olan b lenfositler, sistemin silah fabrikaları olup mikroplarin üzerindeki hedeflerine odaklanarak onlari öldüren antikorlari(silahlari) üretirler.
*bir diğer hücreler olan hafiza hücreleri ise , mevcut savaşi ayrintilariyla kayit altina alip arşivleyerek vücudumuz tekrar bu mikropla karşilaşirsa bağişiklik sistemi hemen cevap verecek şekilde hazirda bekler.
**aşi sayesinde önceden eğitilmiş ve daha da güçlenmiş bağişiklik sistemimize rahatlikla güvenebiliriz.
***aşilar sayesinde sağlanan koruma, enfeksiyonlari ağir şekilde yaşamamizi engeller ve toplumda yeterince güçlü bağişikliği olmayan bebek, çocuk, hamile, kronik hastaliği olanlara ve yaşlilara hastalik bulaştirilmamiş olur.
Aşilar sayesinde her yil 3 milyondan fazla çocuk ,hastaliklardan korunabilmektedir. Fakat günümüz dünyasinda , eski ilkel zamanlara geri dönmemize sebep olacak bazi işaretler görmeye başladik. Aşi reddi bulunan insanlar, yillardir aşilar sayesinde enfeksiyon kontrolü sağlanabilmiş toplumlarin ,sağlikli yapisini korumasina zarar vererek sadece kendilerine değil, yenidoğan bebekler ,küçük yaş çocukjlar ve bağişikliği güçlü olmayan ya da aşilanamamiş insanlarin hayatlarini riske atmaktadirlar.
Tüm bunlarin sebebi ise , yanliş anlaşilan ve yorumlanan aşi ile ilgili riskler ve hiçbir bilimsel kaniti olmayan iddialar ortaya atilan yan etkilerdir.
Aşilarin ateş, baş ağrisi, halsizlik , aşi bölgesinde hafif kizariklik ve ödem yapabileceğini zaten biliyoruz. Bunlarin hepsi en çok 48 saat içinde geçen durumlar. Ancak aşi yapilmadiğinda ortaya çikacak gürültülü hastaliğa bağli ölümleri , salginlari ve sonucunda birakacaği sakatliklari düşündüğümüzde ,bu yan etkiler kumsalda kum tanesi kadar kalir.
Dünya çapinda bilim insanlari ve tip doktorlarinca, oldukça fazla zaman ve kaynak harcanarak , büyük kitleler üzerinde birçok güvenli çalişma yapilmiş ve aşilarin alerji, otoimmun hastalik ve otizme sebep olmadiği gösterilmiştir.
Bilim insanlari, bu sonuçlari , dikkatli şekilde kontrol edilen ve taninmiş-güvenilir internet siteleri araciliği ile doğrudan halk ile paylaşmişlardir. Ancak halen, tüm bu gerçeklere rağmen aşilar hakkinda şehir efsaneleri ve sahte haberler yayan insanlar aramizda mevcuttur.
Uzman olmayan kişilerce ortaya atilan popüler ancak asilsiz kaynaklari merak edip okuyabilirsiniz ama mutlaka bilgi ve tecrübesine güvendiğiniz ,inandiğiniz hekiminize danişmali ve aklinizdaki soru işeretlerine yanit bulmali hatta onaylanmiş güvenilir tibbi kaynaklara ulaşmakta destek almalisiniz .
***bu bilim çağinda , atalarimizin öğrendiği hatalardan ders çikarmali , felaketle sonuçlanan eski tecrübeleri tekrar etmemeliyiz.
Merak eden okuyucularim, daha fazla bilgi için ‘’ patients.eaaci.org ‘’ yararlanabilir ya da benimle iletişim kurabilirsiniz . Sevgi ve sağlikla…
PED.UZM.DR.SÜREYYA ERGEN KIRAY
ÇOCUK-YENIDOĞAN SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UZMANI
0505 407 53 31 SALIHLI/ MANISA
YORUMLAR